به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، با روی کار آمدن دولت سیزدهم؛ توسعه همکاری با کشورهای منطقه از سوی رئیس جمهور محترم به عنوان یکی از اولویتهای مهم سیاست خارجی مورد تاکید فراوان قرار گرفته است.
طی سال گذشته در جریان سفر مقامات کشور ازبکستان به ایران و بازدید از بنادر چابهار و شهید رجایی، آمادگی طرف ازبک برای سرمایهگذاری و انتقال کالا از طریق ایران به کرات اعلام شد.
ازبکستان برای دستیابی به آبهای آزاد در جنوب ایران ناگزیر به عبور از سه کشور است که این موضوع محدودیتهایی زیادی برای تجارت و انتقال کالا پیشِ روی تجار و فعالان اقتصادی ازبک گذاشته است.
مسیرهای انتقال کالا به/از ازبکستان به مبادی و مقاصد مصرف از طریق ایران محدود به مسیرهای ذیل است:
الف) از مسیر دریایی بنادر شمالی ایران (آستارا، انزلی، امیرآباد) و سپس بندر اکتائو یا کوریک در قزاقستان - بینو - قره قالپاق (مرز ازبکستان و قزاقستان) - نکوس - بخارا - سمرقند و تاشکند که علاوه بر طی مسیر دریایی لازم است بخشی طولانی از مسیر بصورت زمینی طی شود.
ب) از مسیر کشور ترکمنستان با عبور از پایانه مرزی سرخس - شهر فاراب (ترکمنستان) - شهر مرزی آلات در ازبکستان.
ج) از مسیر افغانستان با عبور از پایانه میلک - قندهار- کابل - مزار شریف - ترمذ (مرز ازبکستان) - قارشی - سمرقند و بخارا.
در حال حاضر به دلیل محدودیتهای کشور ازبکستان، تردد کالای ترانزیتی از مرزهای سرخس و آلات توسط دولت ترکمنستان کاملا محدود شده و صرفا از طریق کامیونهای ترکمن در مسیر فوق مقدور است و کامیونهای ایرانی و ازبک امکان تردد از قلمرو ترکمنستان را ندارند که این امر سبب افزایش هزینه و زمان انتقال کالا میشود.
در مسیر دریایی هم که در سطور بالا به آن اشاره گردید. با وجود آمادگی بنادر شمالی به ویژه بندر آستارا به دلیل محدودیت انتقال دریایی کامیونها توسط کشتیهای رو-رو و احتمال توقف طولانی در بندر کوریک یا آکتائو، هزینه و زمان انتقال کالاها بالا میرود.
علاوه بر آن، محدودیتهای ریلی در قزاقستان و عدم امکان انتخاب مسیر ریلی توسط تجار ازبک در کشور قزاقستان و همچنین مسیر طولانی زمینی سختیهای خاصی را پیش روی حمل زمینی کالا پس از تخلیه در بنادر قزاقستان قرار داده است.
به نظر میرسد بهترین مسیر انتقال کالا از طریق چابهار و پایانه مرزی میلک و ترانزیت از خاک کشور افغانستان به ازبکستان خواهد بود.
لذا برنامهریزی برای الحاق ازبکستان به توافقنامه چابهار، با توجه به استقبال تجار ازبک از مسیر افغانستان، فرصت بسیار مناسبی برای جابهجایی کالاهای متعلق به آن کشور از خاک جمهوری اسلامی ایران و مسیر ترانزیتی افغانستان [مشروط به همکاری حکومت طالبان] در جهت دسترسی ازبکستان به آبهای آزاد از طریق بندر چابهار خواهد بود.